هواساز :  (Air Handling Unit)

یکی از تکمیل ترین سیستم های تهویه مطبوع هواساز میباشد

هواساز در واقع دستگاهی است جهت تامین سرمایش ، گرمایش ، فیلتراسیون و تامین هوای تازه و حتی تامین رطوبت مورد نیاز به صورت همزمان استفاده میگردد.

اجزای اصلی هواساز

فن یا هواکش

فن یا هواکش ، به عنوان یکی از اجزای مهم هواساز جهت جابجایی و جریان هوا در سیستم به کار می‌رود. بسته به نوع هواساز، امکان استفاده از  فن و هواکش‌های مختلفی از جمله محوری، سانتریفوژ، پلاگ فن و… وجود دارد.

فیلترها

در دستگاه‌های هواساز یا هوارسان  از چندین لایه فیلتر استفاده می‌شود که عملکرد آن‌ها به صورت زیر است

جهت  جلوگیری از ورود ذرات درشت تر به داخل هواساز  از فیلترهای فلزی عموما آلومینیومی که قابلیت شستشو دارند استفاده می‌شود. در مراحل بعدی نیز بعد از فیلتر فلزی، از فیلترهای کیسه ای و سپس از آن از   فیلترهای هپا و اولپا که از جنس بوروسیلیکات و به ترتیب دارای قدرت جذب ذرات خیلی ریز تا ۰٫۳ میکرون و ۰٫۱۲ میکرون را دارند  استفاده می‌شود. عموما در هواساز های نصب شده در بیمارستانها و مکانهای دارای اتاق تمیز (Clean Room) از فیلتر های هپا استفاده میگردد.

 

معمولاً به منظور تمیز نگه داشتن تمام اجزای پایین دست، فیلترها به عنوان اولین مرحله در هواساز نصب می‌گردند. با توجه به درجه تصفیه مورد نیاز، فیلترها در دو یا چند ردیف پشت سر هم قرار می‌گیرند به طوری که فیلتر درشت صفحه‌ای جلوی فیلتر ریز کیسه‌ای قرار می گیرد و پس از فیلتر کیسه ای نیز فیلترهای هپا و اولپا نصب می شوند. فیلتر های فلزی (آلومینیومی) دارای قیمت پایین تری نسبت به فیلتر های کیسه ای و هپا میباشد و از رو در حفاظت از فیلتر های کیسه ای و هپا عملکرد مناسبی دارد.

 

 

 

کویل های سرمایشی و گرمایشی :

 با توجه به نوع کاربرد و موقعیت جغرافیایی، به منظور تغییر دما و رطوبت نیاز به تأمین حرارت، سرما یا هر دو

میباشد. این فرایند توسط کویل‌های مبدل گرمایی که در مسیر جریان هوا قرار گرفته‌اند، انجام می‌شود

اگر رطوبت گیری  لازم باشد، با سردسازی هوا به منظور رسیدن به نقطه شبنم و چگالش مایع، کویل سرمایشی به کار برده می‌شود. کویل گرمایشی که بعد از کویل سرمایشی قرار گرفته‌است (و به عنوان کویل گرمایش مجدد شناخته می‌شود)، هوا را تا دمای مورد نیاز گرم می‌نماید. این فرایند باعث کاهش میزان رطوبت هوای تهویه شده می‌گردد.

اغلب در شرایط آب و هوایی سردتر که دما به زیر نقطه انجماد می‌رسد، با هدف جلوگیری از یخ زدگی فیلترها و لوله‌های آب پایین‌دستِ جریانِ هوا، کویل پیش گرمکن به عنوان اولین مرحله به کار برده می‌شود. کنترلری نیز پس از این کویل نصب می‌شود تا اگر حداقل دمای مورد نیاز تأمین نگردد، جهت محافظت از دستگاه، کل هواساز را خاموش نماید.

کویل های گرمایش یا با آب داغ یا بخار آب کار می‌کنند یا الکتریکی هستند و کویل‌های سرمایش با آب به عنوان سیال سرد کننده یا یک ماده مبرد کار می‌کنند. کویل‌های سرمایش و گرمایش هواساز باید با استفاده از لوله کشی با چیلر و بویلر در ارتباط باشند. در زمستان آب گرم از سمت  موتورخانه به داخل کویلهای هواساز وارد می‌شود، و با گذر هوا از روی کویل، خروجی هواساز باد گرم است. در تابستان نیز آب سرد از چیلر تأمین شده و از درون کویلهای هواساز عبور می‌کند. هواساز نیز با گذراندن هوا از روی کویلها باد سرد تولید می‌کند.

 

رطوبت زن

غالباً رطوبت زنی در آب و هوای سرد که گرمایش پیوسته هوا موجب خشکی بیش از اندازه هوا می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بعضی از موارد (به عنوان مثال هواساز های نصب شده در سالن های قارچ) نیز از رطوبت زن استفاده میگردد. فرایند رطوبت زنی به وسیله پاشیدن آب از افشانک‌ها ، شبکه بخار و سیستم های رطوبت زن التراسونیک و عمل رطوبت‌گیری توسط کویل سرد انجام می‌شود.

 

 

تجهیزات کنترلی:

تجهیزات کنترلی برای تنظیم عملکرد  هواساز؛ مانند دبی عبوری هوا، دمای هوای تأمین شده، کیفیت هوا و میزان رطوبت، ضروری است. جهت تنظیم دبی هوای عبوری از موتور دمپر استفاده میگردد که موتر دمپرها انواع مختلفی دارند (موتور دمپر ساده، موتور دمپر با فنر برگشت و…).

 

دمای هوای خروجی از هواساز توسط ترموستات و شیر های سه راهی کنترل میگردد به این صورت که وقتی در محیط دما به نقطه دلخواه رسید توسط ترموستات فرمان به شیر سه راهی نصب شده در مسیر کویل های سرمایشی و گرمایشی داده میشود. عملکرد این شیرها به این صورت است که بعد از دریافت فرمان مسیر آب سرد و یا آب گرم ورودی به کویل را مسدود و آب ورودی را به سمت چیلر یا بویلر برمیگرداند یا به اصطلاح بای پس(Bypass) میگردد.